روند زایمان طبیعی را می توان به 3 مرحله تقسیم نمود که در ادامه توضیحات کاملی از آن ها را شرح می دهیم.
در این مرحله، دردهای مادر به تدریج شروع می شود و تا زمانی ادامه پیدا می کند که دهانه رحم به صورت کامل باز گردد. مرحله اول معمولا طولانی ترین مرحله در زایمان به شما می آید. این مرحله خود دارای 3 فاز مجزا است:
دردهای آغازین
اولین دردهای مادر در این مرحله احساس می شود که به موجب نازک شدن دهانه رحم رخ می دهد. با توجه به اینکه دهانه رحم به آرامی باز می شود، می توان گفت دردی که در این مرحله بروز می کند، به مراتب نسبت به سایر مراحل قابل تحمل تر می باشد.
کارهایی که باید انجام دهید
در طی زمانی که این مرحله آغاز می شود، آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که نیازی به مراجعه به بیمارستان ها و مراکز درمانی نیست. برای اینکه آرامش بیشتری داشته باشید، می توانید به واسطه انجام فعالیتی، خود را سرگرم نگه دارید. انرژی خود را از دست ندهید و با نوشیدن مقدار زیلادی آب و نیز وعده های غذایی کوچک، سعی کنید در طی زمان انقباض خود را حفظ نمایید.
چنانچه این مرحله در طول شب برای شما رخ داد، بهتر است استراحت کرده و سعی کنید که بخوابید. اگر قادر به خوابیدن هم نبودید می توانید فعالیت هایی انجام دهید که به شما روحیه ببخشد.
لازم است بدانید که
دردهای فعال
هنگامی که دهانه رحم از 4 به 7 سانتی متر می رسد، دردهای فعال آغاز می شوند. باز شدن دهانه رحم به اندازه 6 سانتی متر موجب می شود که درد افزایش پیدا کند، انقباضات بیشتر شود و در نتیجه احساس گرما در خانم ها نیز افزایش یابد.
کارهایی که باید انجام دهید
در این فاز لازم است که به بیمارستان و مراکز درمانی برای زایمان مراجعه نمایید. چرا که انقباضات در این مرحله طولانی تر و قوی تر خواهند شد و فاصله آن ها به هم نیز کمتر می شود. بهتر است در این مرحله، وضعیت خود را تغییر دهید. اگر می توانید پیاده روی کرده و حمام کنید. آب زیادی بنوشید.
مرحله انتقالی
بیشترین درد در این مرحله بروز می کند و دهانه رحم از 8 الی 10 سانتی متر باز می شود. مدت زمانی که مادر این درد را متحمل می شود بین 20 الی 90 دقیقه است که در طی آن، جنین به روده مادر فشار می آورد. می توان گفت در این مرحله مادر آماده زایمان است.
مرحله دوم را می توان مرحله دانست که در آن جنین از رحم مادر خارج می شود. دهانه رحم کاملا باز است و پزشک از مادر می خواهد که به فشار آورد و به اصطلاح زور بزند تا نوزاد از رحم خارج شود. سر نوزاد با این کار پایین می آید و در دهانه رح قرار می گیرد. پزشک با استفاده از مکش، خون و مخاط رحم را از بینی نوزاد بیرون می کشد و در نهایت مابقی جسه او را نیز از بدن مادر خارج می کند.
در این مرحله باید بدانید که:
مرحله آخر مربوط به خروج نوزاد و جفت است. پس از به دنیا آمدن نوزاد، جفت از دیواره رحم جدا می شود و از راه واژن بیرون می آید. مدت زمانی که ممکن است طول بکشد تا جفت از بدن خارج شود، بین 5 الی 30 دقیقه متغیر است.
پس از زایمان ممکن است احساس لرزش داشته باشید که طبیعی است و جای نگرانی ندارد. انقباضاتی که پس از زایمان بروز می کند نشان از آن دارد که جفت در حال جدا شدن از دیواره رحمی است. در نهایت لازم ایست که چند ساعت تحت مراقبت قرار بگیرید تا اطمینان حاصل شود که خونریزی بیش از اندازه ای ندارید و نیز رحم در حال منقبض شدن بیشتر است.
آن دسته از مادرانی که برای بار اول، باردار شده و به صورت طبیعی زایمان می کنند، ممکن است 12 الی 16 ساعت طول بکشد تا روند زایمان آن ها کامل انجام شود. اما برای مادرانی که بار دومشان است این مدت زمان می تواند به 5 الی 6 ساعت، کاهش یابد. در حقیقت پزشک با توجه به میزان باز شدن دهانه رحم تخمین می زنند که چقدر طول می کشد تا زایمان به اتمام برسد.
در طی زایمان طبیعی از روش های مختلفی برای کاهش درد مادر استفاده می شود.
در این روش که از داروهای مخدر و یا کتامین استفاده می شود، احتمال ورود آن ها به بدن جنین و تاثیرگذاری بر شیوه تنفس آن ها بسیار کم است. اما به هر حال اگر از این روش کاهش درد استفاده می شود، لازم است که بخش مراقبت های ویژه برای نوزاد در بیمارستان و مرکز مورد نظر موجود باشد.
این روش یکی از محبوب ترین روش های کاهش درد زایمان محسوب می شود. چنانچه قرار باید از این روش برای مادر استفاده شود، حضور متخصص بیهوشی در اتاق زایمان الزامی است. توسط متخصص بیهوشی یک لوله پلاستیکی در قسمت پایینی کمر مادر وارد می شود تا بتوان دارو را از این طریق به اطراف نخاع تزریق کرد.
تزریق اپیدورال کاهش درد قابل چشمگیری را به دنبال دارند اما به طور 100 درصد درد ناشی از زایمان را برطرف نمی کنند. اپیدورال تزریقی می تواند ضربه های عصبی از قسمت کمر ستون فقرات را مسدود کند و از این طریق موجب کاهش درد در نیمه پایینی بدن شود.
دقت کنید که تزریق هنگامی صورت می گیرد که مادر در حال فعالیت باشد و این بدان معناست که حداقل باید 3 انقباض در هر 10 دقیقه داشته باشد.
گاز انتونوکس، مخلوطی از گاز اکسیژن و نیتروس است و از طریق ماسک به بدن مادر وارد می شود. زمانی که انقباضات رحم در طول زایمان، همراه با درد احساس می شوند، بر روی صورت مادر یک ماسک مخصوص قرار داده می شود تا با تنفس عمبق، گاز آن را وارد ریه ها و سپس مغز خود کند. این گاز بر عوامل موثر در بروز درد تاثیر می گذارد و موجب کم شدن درد زایمان می شود.
به طور کلی زایمان طبیعی، اصلی ترین روشی است که به خانم های باردار توصیه می شود تا برای به دنیا آوردن فرزندشان انتخاب کنند اما گاهی به علت مشکلاتی که دارند و نیز فیزیولوژی بدنشان از سوی پزشک، زایمان سزارین برای آن ها مناسب تر دیده می شود.
زنان با شرایط زیر نمی توانند کاندید مناسبی برای زایمان طبیعی باشند.
به طور کلی آنچه کاملا واضح است، این است که در زایمان طبیعی، مادر و فرزند، در شرایط عادی کمتر در معرض خطر هستند و تا حد ممکن بهتر است از زایمان سزارین خودداری شود. اما همانطور که در قسمت قبل گفتیم، ممکن است مادر یا جنین وضعیتی را تجربه کنند که در آن امکان زایمان به صورت طبیعی برای آن ها فراهم نباشد.
بنابراین اینکه بگوییم طبیعی بهتر است یا سزارین بنا به تشخیص پزشک و شرایط مادر متفاوت است و نمی توان به صورت مطلق، بیان کرد. در این راستا لازم است حتما با یک متخصص زنان و زایمان خوب و با تجربه در زمینه زایمان مشورت کنید و تمامی شرایط سلامت و سوابق بیماری خود را در اختیار ایشان بگذارید تا بتوانند بهترین تصمیم را برای شما اتخاذ نمایند.
. طراحی و توسعه توسط TebPort